وقتى که نایب اول امام زمان (ع) با دنیا وداع کرد و به جهان ابدى شتافت، شیعیان در غم و اندوه فراوانى فرو رفتند، خاطر شریف حضرت ولى عصر (ع) نیز در سوگ او محزون گردید و طى نامه شریفى که به افتخار فرزند بزرگوارش «محمد بن عثمان» از ناحیه مقدسه صادر شد، فرزندش را تسلیت فرمودند. در این نامه، حضرت رضایت کامل خود را از عثمان بن سعید در امور محوله به او اعلام مى‏دارد و از خدا براى او طلب عفو مى‏کند و از فراق او، احساس غربت مى‏کند و پسرش را به جاى او منصوب مى‏فرماید. متن کامل این نامه را که از دو فصل تشکیل شده است در ذیل درج مى‏کنیم. در قسمتى از نامه چنین آمده است :

«انا لِلّه و انا الیه راجعون، تسلیما لامره و رضاءً بقضائه، عاش ابوک سعیداً و مات حمیداً، فرحمه الله و الحقه باولیائه و موالیه علیهم السلام، فلم یزل مجتهداً فى امرهم، ساعیا فیما یقربه الى الله عزوجل و الیهم، نَضّرَ الله وجهه و اقاله عثرته: ما از خداییم و بازگشتمان به سوى اوست، تسلیم فرمان خدا و راضى به قضاى الهى هستیم. پدرت سعادتمندانه زندگى کرد و نیکو از این جهان دیده بربست. خداى رحمتش کند و او را به اولیاء و دوستداران خود ملحق سازد، که همواره در راه آنها کوشا بود و در چیزهایى که او را به خدا نزدیک سازد تلاش فراوان داشت. خداوند تبارک و تعالى رویش را سفید و درخشنده گرداند و لغزشهایش را ببخشد.»

و در فصل دیگرى از نامه آمده است که:

«اجزل لله لک الثواب و احسن لک العزاء، رُزِئْتَ و رزینا و او حشک فراقه و اوحشنا، فسره فى منقلبه، (و) کان من کمال سعادته ان رزقه الله عزوجل ولداً مثلک یخلفه من بعده، و یقوم مقامه بامره، و یترحم علیه: خداوند به تو اجر جزیل و صبر جمیل مرحمت فرماید. ما و شما در این حادثه دچار غم و اندوه شدیم. از جدایى و فراق او تو و ما احساس وحشت کردیم، خدایش او را شاد و مسرور گرداند. از کمال سعادت او این بود که خداى تبارک و تعالى فرزندى چون تو، به او عنایت فرموده است که در جایش بنشینى و منصب او را به عهده بگیرى، و از خدا برایش رحمت و مغفرت طلب کنى.» 1

هر کس این توقیع شریف را با دقت مطالعه کند به موقعیت و شخصیت نایب اول در پیشگاه ولى عصر (ع) پى مى‏برد.

________________________________________

پى نوشتها:

1- الغیبه، ص 361، حدیث، 323، کمال الدین، ج 2، باب توقیعات، حدیث 41، ص 510، بحارالانوار، ج 51، ص .347 الخرایج، ج 3، ص .112 منتخب الانوار المضیّة، ص 128.